Guusje Vrehen van Stichting Sportdokters.nl heeft in meerdere opzichten met de gevolgen van corona te maken. In het ziekenhuis van Maastricht ziet ze met eigen ogen op de COVID-afdeling de dramatische gevolgen van het virus. Haar agenda met sportevenementen is nu leger, maar de wedstrijden die er zijn, brengen meer werk met zich mee om deze veilig te laten verlopen. En zelf voelt ze conditioneel nog altijd de gevolgen van haar eigen virusbesmetting eerder dit jaar.
“We moeten dit echt serieus blijven nemen. Sporten voor niet-profs moet voorlopig individueel. In de zomer wordt het hopelijk weer normaal.’’
Als de triathlete (en ex-renster) in het ziekenhuis de trap neemt van de begane grond naar verdieping vijf, moet ze onderweg even stoppen om op adem te komen. Haar getrainde lijf draagt nog altijd de voelbare gevolgen van de besmetting die ze eerder deze winter opliep. Acht weken was ze er zoet mee en ‘back to normal’ is het nog altijd niet. Als ze de COVID-afdeling van het Maastrichtse UMC-ziekenhuis oploopt, wordt ze dagelijks geconfronteerd met mensen die er nog ernstiger aan toe zijn. Patiënten die het de ene dag goed doen en die ze de andere avond nog bemoedigend toespreekt, zijn de volgende dag onverwacht zo ziek dat de familie aan het bed zit om afscheid te nemen. Het corona virus heeft een grillig verloop. Het gaat óf de goede kant op, of het gaat de verkeerde kant op. Dit moment van verloop kan per direct omslaan.
Twee werelden
Onlangs deelde ze haar frustratie op Facebook. Ze heeft soms het gevoel in twee werelden te zitten: de wereld waar de gevolgen van het coronavirus dagelijks zichtbaar zijn en de buitenwereld die het normale leven weer op wil pakken. Ze wil niet altijd reageren, maar de discussie over de avondklok was de druppel.
Vrehen reageerde met:
“MIJN AVONDKLOK gaat om 21.00 uur in! Ik rol doodmoe in mijn bed omdat ik elke dag op de COVID-afdeling sta te vechten om mensenlevens te redden! Familie van overleden patiënten hoor je niet zeggen dat zij hun training of hobby dagenlang niet konden uitvoeren, nee, ze zaten te waken aan het bed van hun dierbare!”
"Voor iedereen geldt, train voor jezelf, train binnen of buiten, stel aangepaste, trainingsdoelen op voor komend seizoen."
Trainingen
Voor Vrehen is het overduidelijk dat sportevenementen voor grote groepen en voor de amateursport er voorlopig zeker niet inzitten. Vrehen adviseert om buitentrainingen alleen te doen of indoor te trainen. “Nog geregeld zie ik ploegen in peletonverband met hun ploegwagen achter zich, door het Limburgse Heuvelland rijden. Onmogelijk! Door dit gedrag, ‘vraagt men zelf om strakkere maatregelen.” Ze ziet daarin ook een rol voor de KNWU.
Fysieke versus mentale training
Men kan toch het coronavirus hebben, zonder dat zij last ondervinden van klachten. De verwachte klachten en ziekteverschijnselen voor patiënten met COVID-19 zijn recentelijk gepubliceerd. Derhalve is het moeilijk om te zeggen welke revalidatie het beste past bij de betreffende patiënt. Een doorgemaakte Covid-19 vergt een lang revalidatieproces, óók bij milde klachten. Hoelang is onbekend. Het revalidatieproces is vermoeiend zowel fysiek als mentaal. Als (semi-) topsporter wil je zo snel mogelijk aan de gang. De beperkingen in fysieke fitheid kunnen variëren van kortdurende vermoeidheidsklachten en een verminderde conditie tot lang aanhoudende klachten, als gevolg van langdurig niets gedaan te hebben. De minste inspanning levert na enkele maanden nog hevige kortademigheid.
“Onlangs was er een meisje (zij vertelde dat ze wielrenster was), die naast het bed van haar oma zat. Oma was besmet met Covid-19. Oma was ernstig ziek. Het meisje vroeg mij of ik nog iets voor haar oma kon doen, buiten de maximale hoeveelheid zuurstof die zij reeds al kreeg. Helaas kon ik dat niet meer. Het meisje, ik schat haar een jaar of 17, was zeer emotioneel. Ik nam afscheid van haar en haar oma, mijn dienst zat erop. Een dag later was oma overleden. Ik weet zeker dat dit meisje haar fiets had ingeleverd, als oma had kunnen blijven leven. Oma stond altijd aan haar zijde als ze wedstrijden reed. Haar oma was er niet meer… “
Actief met sportdokters
Toch was Guusje Vrehen deze winter met Sportdokters.nl druk in de weer om de beroepssport gaande te houden. Bijvoorbeeld voor NOC*NSF, de zwembond KNZB, diverse sportbonden op Papendal, de KNAU en natuurlijk wielerevenementen zoals het Europees Kampioenschap veldrijden in Rosmalen, georganiseerd door Libéma Profcycling. Zelfs internationale organisatoren weten Vrehen en haar Sportdokters.nl te vinden vanwege de expertise op Covid gebied binnen topsport evenementen.
“We zijn met Stichting Sportdokters.nl ooit begonnen omdat we vinden dat je niet elk letsel aan een EHBO’er over kunt laten, ook al doen zij goed en onmisbaar werk. Het beoordelen van letsels en trauma’s, kan het best door een deskundige gebeuren. De afgelopen maanden zijn we veel ingezet met het doen van testen en opstellen van protocollen. Om ervoor te zorgen dat de beperkte groep van beroepssporters, mensen die leven van hun sport, aan het werk kon blijven. We hebben in de Tour en de Giro ook gezien hoe verschillend er soms wordt omgesprongen met het handhaven van de bubbel en welke gevolgen dat kan hebben. Topsport kan veilig doorgaan met handhaving van protocollen, al is dat het eenvoudigst op een evenement waar je het publiek op afstand kan houden. Buitensport is sowieso gezonder.” Vrehen is van mening dat de Amstel Gold Race in april door kan gaan. “Voor amateursport is dat te complex en het gaat om te grote aantallen. Jeugd en andere niet-profs moeten echt even geduld hebben tot het gevaar van besmetting geweken is.”
Tijd voor amateursport komt weer
Ze ziet op dit moment volle COVID-afdelingen en IC’s in Nederland. Neemt met eigen ogen waar hoe besmettelijk, uitputtend en dodelijk het virus kan zijn. Bij elke dienst weer. “In de afgelopen week zijn er op mijn deel van de afdeling alleen al drie mensen komen te overlijden. Families van vooral oudere patiënten – die vanwege hun lichamelijke conditie niet naar de Intensive Care kunnen – zien dat de meest strijdbare mensen op een gegeven moment lichamelijk volledig uitgeput raken. COVID-19 sloopt je echt. Met het toedienen van bepaalde medicatie, het staken van eten, drinken en hun gebruikelijke medicatie begeleiden we de mensen uiteindelijk dan bij een sterfbed zonder veel lijden. Andere mensen zwaaien ’s avonds nog naar je. De volgende morgen zijn ze al niet meer aanspreekbaar, stervende en zit hun familie huilend aan het bed. Jongeren moeten zich realiseren dat het ook hen kan overkomen, dat iemand in hun familie besmet raakt of komt te overlijden. Voor iedereen geldt: train voor jezelf, train binnen of buiten, stel aangepaste trainingsdoelen op voor komend seizoen en pas je doelen aan indien blijkt dat deze toch niet haalbaar zijn." Maar vooral: "blijf gezond en stay strong.”
Lees ook het verhaal van mountainbikester Lotte Koopmans als arts en topsporter.
Tekst: Roy Schriemer
Foto's: Cor Vos
