Van ‘buitenbeentje’ in het peloton heeft Thorwald Veneberg zich opgewerkt tot bondscoach van de Nederlandse wielrenners. In de wielerwereld staat hij bekend om zijn wetenschappelijke aanpak en geheel eigen blik op de wereld. Inmiddels is bekend dat hij bezig is aan zijn laatste maanden als bondscoach, omdat hij vanaf 1 juli samen met Margo de Vries de directie gaat vormen van de KNWU. Voor de rubriek 'Leermeesters' vertelde hij over zijn passies, ervaringen en opgestoken kennis als bondscoach.
“Bijdragen aan de ontwikkeling van anderen, dat is een doel in mijn leven. Daar word ik blij van. Als topsporter was ik altijd vrij egocentrisch ingesteld, hoewel ik bij Rabobank wel anderen hielp door mijn eigen uitslagen op te offeren. Die rol lag me goed. Toch heb ik het wel moeilijk gehad, want het enige wat ik deed was fietsen en studeren. ‘Wat beteken ik nou eigenlijk voor de maatschappij?’, vroeg ik me vaak af. Mijn toenmalige vriendin, tegenwoordig vrouw, wees me er vervolgens op hoeveel mensen plezier aan de wielersport beleven. Dat gaf me de zingeving van mijn beroep. En fietsen is mijn passie, dus dat voelt nooit zinloos.
In mijn Rabobanktijd was ik al serieus ingesteld. Dat had meerdere redenen. In mijn eerste jaar was ik nog bezig met afstuderen. Slechts een enkele renner studeerde er in die jaren, dus dat was best bijzonder. Mijn vak nam ik ook zo serieus, misschien hebben anderen dat wel saai gevonden. Bij terugkomst van een trainingskamp ging ik bijvoorbeeld nooit mee op stap. Ik wilde juist lekker naar huis.
Van groepsdruk had ik geen last, want ik hield altijd mijn eigen lijn vast. Voor mij was dit de enige manier om mijn sport te beoefenen.
Als iets me niet beviel, durfde ik het ook te zeggen. Dan maakte het me niet uit of iemand het daar dan wel of niet mee eens was. De ploegleiding had er soms ook moeite mee dat ik altijd naar het ‘waarom’ vroeg. Door mijn wetenschappelijke opleiding wil ik altijd weten wat het idee ergens achter is. Dat was in die tijd nog niet zo gangbaar voor een knecht.
Wetenschappelijk
De naam van deze rubriek, leermeesters, vind ik trouwens wat ouderwets. Het doet me denken aan de tijd van de ambachten. In het wielrennen is vooral het hebben van veel contacten belangrijk. Van iedereen leer je namelijk iets. Zo heeft Nico Verhoeven me veel bijgebracht over tactiek. De harde kern van het koersen. Als belofte bij AGU en in wereldbekers was ik sterk genoeg om de wedstrijd zelf te bepalen, maar bij de beloften van Rabo kwam ik meer goede renners tegen. Hoe win je dan een koers?
Iemand als Louis Delahaye waardeer ik dan weer om zijn wetenschappelijke benadering. Daar ben ik zelf ook van. Je intuïtie volgen is belangrijk, maar het is beter als je dat met cijfers kunt onderbouwen. En als uit onderzoek blijkt dat iets werkt, kijk ik of dat toepasbaar is. Het prettige van Adri van Houwelingen is dat hij zegt waar het op staat. Als het goed is, maar ook als dat niet zo is. Ik heb van Arthur van Dongen geleerd hoe je sporters rust en vertrouwen geeft. Het gevoel dat de coach alles geregeld heeft en de sporters hun zorgen kunnen loslaten.
"De grote lijnen zag ik altijd wel. Mijn vrouw heeft me geleerd ook aandacht voor details te hebben."
Oog voor detail
Ik werd bondscoach omdat ik toe was aan een nieuwe uitdaging. Ik houd ervan om veel met sporters te werken en op evenementen datgene te leveren wat er van me gevraagd wordt. Daar ga ik honderd procent voor. Voor een optimaal resultaat zorg ik dat alles van tevoren goed geregeld is. Daarom ga ik al twee jaar voor een belangrijke wedstrijd naar de betreffende locatie toe.
Met overzicht houden was ik altijd al bezig. Dat had ik ook nodig om mijn studie met topsport te combineren. De grote lijnen zag ik dus wel, maar de details sloeg ik uit tijdgebrek meestal over. Mijn vrouw heeft me geleerd om ook daar aandacht voor te hebben. Dat komt nu goed van pas. Kijk naar de voorbereiding van de WK-tijdrit in Bergen. Daar kon ik me geen fout permitteren.
Verantwoordelijk zijn voor een grote groep mensen is iets waar ik in gegroeid ben. Als bondscoach ben ik weliswaar geen leidinggevende meer - behalve voor mijn staf dan - maar sta ik wel veel meer in the picture . Als er iets verkeerd gaat, wordt het meer uitvergroot. Dat zorgt voor meer druk, maar maakt het werk ook leuker, vind ik. Ik sta open voor kritiek, dat zijn echte leermomenten voor mij. Fijn als het opbouwend gebracht wordt, maar ik snap ook dat mensen iets vanuit hun emotie zeggen. Dat moet ik dan ook even verwerken. Vervolgens kan ik er wel heel open over praten.
Als bondscoach leer ik nog steeds van veel verschillende mensen. Ik praat met sportpsychologen, materiaalkenners, biomechanica-experts. Hun uitleg kan ik goed volgen. Dé expert ben ik niet, maar ik kan wel beoordelen of iets toepasbaar is.
Campertje en koffie
Ik hoef het wielrennen niet te scheiden van mijn privéleven; dat gaat heel goed samen. Dan ben ik op een verjaardag en zet ik de tv aan om koers te kijken. ‘Even werken, hoor’, zeg ik dan. De rest van de visite - met uitzondering van de mannen - denkt dan ‘jeetje, wat een aso’, maar ik moet die wedstrijd toch zien. Ook tijdens het koken, wat ik erg graag doe, zet ik de laptop aan. Tijdens het eten staat alles vervolgens wel uit. Dat zijn belangrijke momenten met mijn gezin. ’s Avonds, als de kinderen op bed liggen, kan ik rustig appjes beantwoorden. Ik heb de vrijheid om zelf te bepalen wanneer ik contact zoek. Dat is erg fijn. Mijn werk voelt nog steeds als een hobby.
"Koffiezetten is mijn passie. Ik experimenteer met verschillende bonensoorten, de grofheid van de maling en de doorlooptijd."
Ook koffie is een passie van me. Dat is ontstaan toen ik in oktober vorig jaar veertig werd. Ik heb een professioneel apparaat gekocht en ben nu zelfs in training om barista te worden. Ik experimenteer met verschillende bonensoorten, de grofheid van de maling en de doorlooptijd. Je kunt het heel gek maken, maar daar ben ik te nuchter voor.
Verder heb ik een oude Volvo en een Volkswagenbusje. Die laatste gebruiken we als campertje tijdens vakanties. Dan bezoeken we als gezin bijvoorbeeld de Giro. Hoewel ik niet technisch geschoold ben, onderhoud ik beide auto’s zoveel mogelijk zelf. Vroeger kon ik heel gefrustreerd zijn als iets niet lukte, maar tegenwoordig probeer ik het gewoon nog een keer. Fouten maken is belangrijk, want daar leer je van. Zorg er alleen wel voor dat je elke fout maar één keer maakt.
Dat sleutelen doe ik trouwens samen met Bob Farafonov, een oud-mecanicien van mijn club, DTS. We halen iets los en zetten het samen gerepareerd weer terug. Vooruit, heb ik toch nog een échte leermeester.”
Foto's: Patrick Post
