Ze zijn pas 28 jaar, maar ze hebben beide het KNWU Trainer 4 diploma al op zak. Jelle de Jong en Olaf Noorbergen zijn onlangs geslaagd en vertellen over hun ervaringen van de opleiding en hun ‘reis’ in het trainersvak.
“Ik ben erachter gekomen dat ik het liefst renners help om hun droom te realiseren”, begint Olaf. “Zelf wedstrijden rijden was leuk, maar ik vond andere dingen ook leuk, zoals studeren en training geven. Eigenlijk wordt het dan al heel lastig om zelf topsport te kunnen bedrijven.”
Jelle: “De uitdaging om samen met een renner toe te werken naar een hoogtepunt vind ik een heel mooi traject. Het menselijk lichaam is enorm trainbaar en er zit een enorme rek op. Om vervolgens samen met een team van specialisten/staf samen naar een piekmoment toe te werken vind ik een hele mooie uitdaging. Zeker als natuurlijk alles op zijn plek valt.”
“De uitdaging om samen met een renner toe te werken naar een hoogtepunt vind ik een heel mooi traject.”
Hoe het begon
Bij Jelle begint zijn ‘reis’ van het trainersvak toen hij nog op de middelbare school zat. “Ik tenniste veel en op de club sprak ik Adrie van Diemen. Hij werkte als trainer in de wielersport en wees me op de studie Bewegingswetenschappen. Omdat het trainerschap mij een enorm mooie baan leek – en ik wist dat ik de topsport als tennisser niet ging halen – wilde ik graag in de topsport werken.” Van jongs af aan was Jelle al geïnteresseerd in hoe het menselijk lichaam beweegt, functioneert en hoe je met training het kan verbeteren. Een betere studie was er dus niet voor hem.
Olaf reed, toen hij begin twintig was, zelf mountainbikewedstrijden bij Visscher Holland Team. Zijn trainer (Rein Gaastra) zette wel vaker renners voor de groep, zodat er gezamenlijk kritischer naar trainingen werd gekeken. “Daarnaast vond hij mij een ‘studiekop’, omdat ik toen volop bezig was met mijn studie Bewegingswetenschappen in Groningen. Rein vond het belangrijk dat ik deze kennis kon vertalen naar de praktijk en het team hierdoor weer aan de slag kon met nieuwe trainingsprikkels. Dus voordat ik het zelf echt door had was ik al bezig met trainingen maken.”
“Dus voordat ik het zelf echt door had was ik al bezig met trainingen maken.”
Dromen over het werken in de topsport
Jelle is vervolgens Bewegingswetenschappen gaan studeren en richtte zijn pijlers op inspanningsfysiologie. “Op dat moment wist ik nog niet in welke sport ik terecht zou komen, maar ik wist wel dat ik er alles aan ging doen om in de topsport te gaan werken als trainer/inspanningsfysioloog. Ik was eerst Tennisleraar 3 (dat was een makkelijke keuze en daarnaast ook een leuke bijbaan) en ik ben onder andere student-assistent toegepaste inspanningsfysiologie en functionele anatomie geweest. Bij het Human Power Team 3 ben ik begonnen als trainer in het wielrennen.”
“Het mentaal kunnen omgaan met het soms eentonige bestaan als topsporter vind ik, naast het hebben van fysiek talent, de belangrijkste kwaliteit die je moet hebben om ver te komen”, aldus Olaf. “Ik heb veel respect voor topsporters die dit kunnen en voor hen wil ik graag iets betekenen. Hierdoor kwam ik erachter dat topsporters begeleiden veel meer in mijn straatje past dan het zelf proberen te worden.”
Veelzijdig en persoonlijk
Beide heren vinden de veelzijdigheid van het trainersvak zo mooi. Jelle: “Elk lichaam werkt weer anders. Iedereen heeft andere genen en vervolgens ook een andere persoonlijkheid, maar ook een andere omgeving waarin getraind wordt. Het zoeken naar de juiste puzzelstukken en dan te bouwen is een heel mooi traject.”
Ook Olaf vindt de persoonlijke kant interessant. “Naast het uitpluizen van de literatuur ben je continu met mensen bezig. De vertaalslag van wetenschappelijke literatuur naar een training in normale mensentaal is altijd een uitdaging”, aldus de inwoner van Eindhoven. “Daarnaast moet je flexibel genoeg zijn om een geplande training voor een deel of in zijn geheel aan te passen als een renner bijvoorbeeld te moe is. Dan is het de kunst om een goed gesprek te voeren en ben je verantwoordelijk voor een geslaagde en veilige training. Als alles zo goed mogelijk is uitgevoerd en de renners me hiervoor persoonlijk bedanken, dan vind ik het trainersvak veruit het mooiste wat er is!”
“Naast het uitpluizen van de literatuur ben je continu met mensen bezig.”
Periodisering en evalueren
“Dit zijn veel cliché uitspraken denk ik. Maar het begint met de juiste periodisering en daarin het zoeken naar de juiste training stimuli om te zorgen dat de renners optimaal voorbereid aan de start staan”, aldus Jelle. Olaf herkent dit: “Vervolgens maak ik op papier een training met doelen die aansluiten bij de periodisering. Voor aanvang van de training speelt de uitleg van deze trainingsdoelen een belangrijke rol, maar ook tussentijdse observaties en feedback zijn cruciaal.”
“Het begint met de juiste periodisering en daarin het zoeken naar de juiste training stimuli”
Beide heren geven aan na een wedstrijd (of training) te evalueren. Jelle: “Na afloop ga ik in de data kijken naar de uitvoering en wat we ervan kunnen leren. Neem bijvoorbeeld een sprint: hoeveel energie is er voorafgaand aan de sprint gebruikt (hele wedstrijd, maar ook laatste kilometers). Hoeveel pieken zaten daarin en hoe ‘smooth’ was de lead out? Vervolgens natuurlijk kijken naar de sprint zelf. Niet alleen de waardes, maar ook hoe is dit in het parcours toegepast, wat was de cadans, snelheid, hoogteprofiel etc. Door dit consequent bij te houden kan je gaan zoeken naar de key trainingen om dit te verbeteren.”
Olaf laat zijn renners ook zelf input geven. “Voor de wedstrijd verzamel ik informatie en bespreek dit met de renners. Met het bepalen van de strategie geef ik hen de gelegenheid om input te geven. Na de wedstrijd of training vindt de evaluatie plaats en kijk ik samen met de renners wat er goed ging of beter kon en maken we nieuwe trainingsplannen.”
Verschillende invalshoeken
Zowel Olaf als Jelle wilden zich verder ontwikkelen en uitdagen als trainer en wilden de discussie aangaan met andere trainers. Olaf: “De cursusgroep bestond uit specialisten vanuit verschillende disciplines (weg, baan, BMX) en er waren zelfs trainers vanuit de triathlon. Dit leidde tot veel interessante discussies.” Voor Jelle was dat zelfs dé grootste reden om de opleiding KNWU Trainer 4 te volgen: “Iedereen heeft weer een andere visie/invalshoek en dan is het mooi om - samen met andere fanatieke trainers - discussies te hebben over het trainersvak. Daar leer je van en het zet je aan tot nadenken over de materie.”
Plannen maken, voorbereiden, klaarstomen en evalueren
“Tijdens deze opleiding heb ik veel geleerd van de verschillende expertbijeenkomsten, zoals hoe je een renner de gelegenheid geeft om zijn verhaal te doen en wat de meerwaarde is van het stellen van open vragen hierin”, vertelt Olaf. “Daarnaast dien je bij de PVB-opdrachten kritisch naar jezelf te kijken. Hoe bereid ik de renners voor op het wedstrijdseizoen, hoe maak ik een meerjarenplan, hoe stoom je de groep fysiek en mentaal klaar voor de wedstrijd, hoe begeleid ik de renners tijdens de koers en evalueer je deze?”
“Daarnaast dien je bij de PVB-opdrachten kritisch naar jezelf te kijken.”
Jelle kon zijn praktijkopdrachten bij de teams doen waar hij werkte. Eerst bij Delta Cycling Rotterdam (de nieuwe naar van De Rijke) en later bij Team Sunweb. “Eigenlijk zijn we het hele trainersvak wel doorlopen. Van periodisering tot voeding en van het mentale deel tot wedstrijdvoorbereidingen en testen.”
Wat brengt de toekomst?
‘De tijd zal het leren’, wordt er gezegd. Maar beide trainers weten al wel wat ze willen. Olaf wil graag trainer worden bij een van de beste teams van de wereld. “Oorspronkelijk kom ik uit het mountainbiken, maar daar zijn niet zoveel kansen om als trainer een baan te krijgen. Daarom ben ik nu ook steeds meer binnen het wegwielrennen actief. Als trainer zou ik graag een volledig open cultuur voor de renners willen creëren, waarin knelpunten altijd ter sprake kunnen worden gebracht. Op deze manier worden onderlinge spanningen voorkomen, blijft sporten leuk en volgen prestaties vaak vanzelf.”
Jelle werkt bij Team Sunweb (“een hele mooie inspirerende plek waar ik veel kan samenwerken met de andere trainers”) en wil daar de komende jaren blijven werken, leren en streven naar successen. “Of eigenlijk beter gezegd: Ik wil naar de maximale potentie van de renners op zoek gaan”, aldus Jelle. “Het resultaat zal een gevolg zijn van het harde werk dat geleverd is met de focus op de juiste processen.”
