E-sports zijn ongekend populair. FIFA-spelers krijgen profcontracten van bekende voetbalclubs en verdienen een flinke boterham met toernooien. Voor wielrenners is er Zwift, een innovatief trainingsplatform waar we niet meer omheen kunnen. Kan het zelfs de negende discipline van de KNWU worden? Tijdens de Dag van de Wielersport gingen voor- en tegenstanders met elkaar in debat.
Om de deelnemers warm te maken voor het onderwerp, krijgen ze enkele opmerkelijke feiten toegeworpen. Zo zijn e-sports inmiddels uitgegroeid tot een markt waar miljarden euro’s in omgaan en heeft Parijs deze tak van sport al in het bidbook voor de Spelen van 2024 opgenomen. Stel je voor… Ook de wielersport doet driftig mee aan de trend. Profteams zoeken op Zwift naar nieuw talent en nodigen deze renners uit voor een trainingskamp, met een profcontract als beloning.
Met die feiten in het achterhoofd wordt de discussie op gang geschoten. Dat gebeurt door ex-prof Leon van Bon, tegenwoordig country manager voor Zwift Benelux. Vooraan in de zaal fietsen twee Zwifters er lustig op los, samen met zo’n 5000 andere virtuele renners van over de hele wereld.
Stelling 1: Fietsen op Zwift is niets meer dan hard trappen
Deze eerste stelling lokt direct verschillende reacties uit. Ruben is het er niet mee eens. “Je moet juist ook tactische keuzes maken en kunt soms meeliften in iemands slipstream". Dus ja, je moet hard trappen maar kunt ook slimmigheidjes gebruiken. Op de weg kan dat nog beter, maar Zwift is een goede vervanger bij slecht weer.”
“Je moet juist ook tactische keuzes maken en kunt soms meeliften in iemands slipstream".
Stelling 2: Train je met Zwift gerichter dan buiten?
“Ja. Op Papendal trainen mijn renners regelmatig met Zwift”, vertelt KNWU-talentcoach Peter Zijerveld. “Zeker bij minder weer is het een geweldige trainingstool. Je kunt er heel gericht mee werken.” Zijn voormalig pupil Jurriaan is het daarmee eens: “Bij echt slecht weer fiets ik 1,5 uur buiten en vervolgens doe ik mijn blokken op de Tacx en Zwift. Dat werkt veel beter dan buiten, waar de wind continu van richting verandert.”
Volgens bewegingswetenschapper Wouter Ruchtie van Robic is een smart trainer dan wel van belang. “Zonder is minder leuk en bovendien lastiger. Zwift is perfect voor specifieke intervaltrainingen, want de omstandigheden zijn controleerbaar. Ik heb zelfs gezien dat vermogensdata van een koers op Sloten vergelijkbaar zijn met die van vlakke wedstrijden op Zwift.”
Een jeugdtrainer die in de zaal zit is het er mee eens, maar benoemt een verschil: "Ik ben het met jullie eens, maar een belangrijk verschil dat we niet mogen vergeten is het feit dat je fietsvaardigheden niet leert op Zwift. Het dicht op elkaar rijden in een peloton, het sturen en écht bochten aansnijden. Dat leer je niet op Zwift, dat leer je buiten."
"Het werkt veel beter dan buiten, waar de wind continu van richting verandert.”
Stelling 3: Wedstrijden op Zwift zijn oneerlijk.
Ook Zwift ontkomt niet aan valsspelers. Zwifters kunnen simpelweg een lager gewicht opgeven waardoor ze een hoger wattage per kilogram lichaamsgewicht halen en dus sneller fietsen. E-doping. Moeten we het platform dan wel serieus nemen?
“Zeker”, stelt Hugo Vegter. Hij organiseert verschillende competities op Zwift en stelt dat valsspelers snel door de mand vallen als het er echt om gaat. “Dit jaar worden er vijf evenementen georganiseerd met prijzengelden van tien tot vijftigduizend euro. De voorselectie vindt thuis plaats, maar uiteindelijk komen de renners samen om tegen elkaar te Zwiften. Als je vals hebt gespeeld bij de kwalificatie, val je direct door de mand. Alle fietsen, deelnemers en hometrainers worden namelijk getest en gewogen.”
Verder stelt hij dat de trainingsdata van winnaars op Zwift altijd gecontroleerd worden door een eigen jury. “Rijd je vergelijkbare waardes als Dumoulin? Laat dan maar eens zien wanneer je dat op de weg ook gedaan hebt. Helaas geven verschillende hometrainers soms ook afwijkende waardes aan.”
"Als je vals hebt gespeeld bij de kwalificatie, val je direct door de mand."
Stelling 4: De eerste betaalde Zwifter is in aantocht
Die vraag levert een kritisch geluid op van een oudere debat-deelnemer. “Ga als bond eerst eens terug naar de basis. Er zijn steeds minder licentiehouders en ook het aantal koersen loopt terug. Richt je daar op, in plaats van dit soort onzin. Ik zie Zwift-renners nog geen licentie nemen hoor.”
Die opmerking blijkt voer voor discussie. “Juist de oudbolligheid van veel bonden maakt dat we niet mee met de tijd gaan. Daardoor haken jongeren af”, stelt Peter Zijerveld. “Zwift is een hulpmiddel om de sport weer groter maken.”
Hij krijgt bijval van mensen uit de zaal. “Ik heb twee zoontjes die gestopt zijn met wielrennen, maar mij nu vragen of ze ook op Zwift mogen”, zegt iemand. “Dan heb je wel iets in handen. Dit kan een ingang zijn om meer jongeren aan het sporten te krijgen.” Een ander raakt door Zwift zó enthousiast dat hij zelfs over een licentie nadenkt. “En ik ben 46!” Dan kan iemand van 25 het ook.”
Betaalbaarheid speelt wel een rol, is de algemene opinie. Kinderen van ouders die al Zwift gebruiken, hebben een groot voordeel, want alle apparatuur is al in huis. Wie niet zo gelukkig is, betaalt al snel 300 euro om virtueel mee te doen.
“Zwift is een hulpmiddel om de sport weer groter maken.”
Wat kan de KNWU met Zwift?
Dat er voor de bond mogelijkheden zijn, lijkt wel duidelijk. Naar de beste praktische toepassing is het nog zoeken. “Leg bij bestaande KNWU-evenementen of kermiskoersen de link met Zwift, door toeschouwers mee te laten fietsen met het criterium”, oppert iemand. “Zo vloeien de fysieke en digitale wereld samen.”
Een ander stelt voor om clinics op scholen te organiseren. “Denk aan je doelgroep. Dit is niet alleen interessant voor wedstrijdrijders, maar ook voor gamers en mensen die willen afvallen.”
"Laat de fysieke en digitale wereld samenvloeien."
Conclusie
De slotvraag of Zwift inderdaad een mogelijke negende discipline voor de KNWU is, levert veel bijval op. Een ruime meerderheid van de zaal antwoordt ‘Ja’. Wordt dus ongetwijfeld vervolgd…
