De KNWU heeft in een overleg met de motorbegeleidingsteams en andere betrokken partijen de eerste aanzet gegeven om een opleiding op te zetten voor motorverkeersregelaars (MVR's) die wielerwedstrijden op de weg gaan begeleiden. Onlangs maakte de Tweede Kamer via een amendement 215.000 euro vrij om te zorgen dat de wielersport zich kan inrichten op een toekomst met minder politiebegeleiding. Een gegeven dat zeer actueel is dit jaar omdat er minder politie beschikbaar is vanwege de NAVO-top van komende zomer, maar de plannen zetten ook in op de verdere toekomst.
Dat de uitdagingen rond de begeleiding van wielerkoersen momenteel volop de nieuwsrubrieken vullen, wil bepaald niet zeggen dat het onderwerp nu pas op de agenda staat bij de KNWU. Al vanaf 2012 heeft dit de aandacht van de wielerbond. In 2018 is er een werkgroep opgericht om plannen uit te werken in nauwe afstemming met de drie betrokken ministeries. Dit omdat de politie toen concreet aangaf te gaan snijden in het aantal beschikbare uren om wielerwedstrijden te begeleiden. Deels werd dit ondervangen door meer op omlopen te gaan organiseren, waarbij geen of minder politie nodig is. In de tussentijd werden er diverse pilots geïnitieerd om te bekijken hoe burgermotoren de rol van de politie in de praktijk konden opvangen. Onlangs is er door adviesorganisatie Antea een rapport opgesteld, die er inmiddels concreet toe leidde dat er vanuit de ministeries Infrastructuur en Waterstaat, VWS en Justitie en Veiligheid en de politie een verzoek aan de KNWU is gekomen om een opleiding te ontwikkelen om deze verkeersregelaars op de motor veilig en gecertificeerd op pad te kunnen sturen. Veilig voor de wielerkaravaan, maar ook voor het andere verkeer dat de route van een wielerwedstrijd kruist. Met de beschikbare middelen, te danken aan het recente amendement, kan daar nu handen en voeten aan gegeven worden. De Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging (KNMV) wordt daarbij samenwerkingspartner van de KNWU in de ontwikkeling van de benodigde opleidingen en certificeringen.
E-learning
Een dergelijke verkeersregelaar moet kunnen aantonen over een rijbewijs, rijvaardigheid en motorbeheersing te beschikken en bovendien ook een opleiding tot beroepsverkeersregelaar volgen. Vanuit de KNWU wordt nu een e-learningcursus ontwikkeld om hen specifiek op de situaties in de wielersport voor te bereiden. De KNWU werkt met zogeheten Motor Begeleidings Teams (MBT’s) samen, die al de nodige ervaring hebben opgedaan in deze rol. Zo worden de motorrijders altijd op pad gestuurd nadat ze een draaiboek, een routeplanning en een instructie op voorhand hebben ontvangen. Ook werken zij met een coach die zorgt dat deze verkeersregelaars helemaal voorbereid zijn op hun taak. In samenspraak met deze teams wordt nu gewerkt aan een algemene instructie zodat de KNWU kan garanderen dat deze motorrijders honderd procent op hun taak voorbereid zijn. En zo in de toekomst vaker de rol kunnen overnemen van de politie – waar dat veilig en wenselijk is. Dit kan op omlopen, zoals de KNWU al enige tijd propageert, maar ook in stad-tot-stadwedstrijden.
Suggesties en aanbevelingen
Uit een overleg met betrokken partijen kwamen een aantal suggesties naar voren. Daarbij is van belang dat bij het overnemen van één politierol (molen, buffer of volger) er meer dan één motorverkeersregelaar (mvr) nodig is voor het uitvoeren van de begeleidingstaken. Dit vanwege beperkte bevoegdheden. Een suggestie is een goede basis voor wederzijds vertrouwen tussen het politieteam en de verkeersbegeleiders te creëren. Dit kan door een gezamenlijke voorbereiding en een gezamenlijke briefing en debriefing te doen bij het begeleiden van een wielerwedstrijd. Ook moet er een duidelijk profiel komen met een set van competenties, vaardigheden en minimale opleiding. Dit dient landelijk vastgelegd te worden. Net als een uniform en landelijk opleidingstraject waar alle mvr’s aan deel moeten nemen. En er zal een landelijke database voor gecertificeerde mvr’s moeten komen. Het inzetten van mvr’s met regionale kennis van de koersregio heeft een sterke voorkeur en er moet duidelijkheid zijn over de juridische aansprakelijkheid. Tenslotte is de aanbeveling: maak tijdens de race gebruik van dezelfde communicatiemiddelen en zorg voor een duidelijk herkenbaar beeld.
Drie scenario's
Joost van Wijngaarden is als manager wedstrijdsport blij met de inzet van alle partijen om te doen wat mogelijk is in 2025 en de jaren daarna. "We kunnen organisatoren op dit moment drie scenario's bieden. De eerste is de begeleiding zoals die in de BetCity Elfstedenrace heeft plaatsgevonden met de inzet van tweehonderd verkeersregelaars. Dat is een wijze die zeker niet voor alle koersen is weggelegd. In dit geval werkte het in Friesland, maar in meer druk bezette gebieden als bij de Omloop der Kempen en Veenendaal-Veenendaal is dat niet mogelijk. Het is een werkwijze die we maar een beperkt aantal keer per jaar kunnen inzetten. Een tweede optie is het samenwerken tussen politiemotards en burgermotards op het moment dat de politie niet met een voltallig team kan afreizen. Een derde optie is zoals bij de Wielerdag Roden of de Omloop der Zevenheuvelen: organiseren op een omloop van 10-25 kilometer die door vaste verkeersbeveiligers beschermd kan worden. In 2025 is voor veel organisatoren de derde optie de meest realistische vanwege de beperkte inzet van politie als gevolg van de benodigde uren voor de beveiliging van de NAVO-top. Maar ook daarna zullen we zeker vaker naar deze optie moeten blijven kijken, omdat het geen vanzelfsprekendheid is dat er altijd politie ingezet kan worden bij wielerkoersen.''