Met de reeks aan Inside-Out verhalen vertellen we graag wat we doen, waarom bepaalde beslissingen worden genomen en wat de overwegingen zijn. Een beslissing wordt namelijk nooit zomaar genomen. Vandaag: dopingcontroles en het anti-doping beleid.
De KNWU is een groot voorstander van dopingcontroles om valsspelers uit de sport te weren. Tot de taken van de bond behoort het ook om haar sporters goed voor te lichten over de controles en te voorkomen dat onschuldige personen toch een positieve dopinguitslag achter hun naam krijgen. Een goede voorlichting en begeleiding kunnen dat voorkomen, zo meent programmanager Topsport Geeske van Wijk, die adviseert om bij twijfel altijd de Dopingautoriteit te raadplegen.
‘’Je kunt altijd bij de Dopingautoriteit terecht, bijvoorbeeld als je iets wil weten over medicatie die je gebruikt’’
In het Nederlandse wielrennen kunnen de meeste licentiehouders bij wedstrijden op eigen bodem een keer met een dopingcontrole te maken krijgen, die uiteraard vooraf niet aangekondigd wordt. Het doel van deze controles is notoire valsspelers uit de sport te weren en ook te voorkomen dat mensen één enkele keer in de verleiding komen iets te gebruiken wat niet toegestaan is. De andere kant van de medaille is dat sporters ook een positieve uitslag achter hun naam kunnen krijgen terwijl ze niet de intentie hadden om vals te spelen. Daarom is voorlichting van belang. De belangrijkste tips om bovenstaand scenario te voorkomen is altijd te checken of er een dopingcontrole is en ook bij het gebruik van medicatie – ook als dat een enkele keer is -altijd te controleren of hier geen verboden stoffen in zitten die tot een positieve controle kunnen leiden.
Controleren op controles
‘’Een wedstrijd eindigt niet op het moment dat jij uit de koers stapt’’ zegt Van Wijk stellig. ‘’Het kan nog altijd zijn dat je door loting wordt aangewezen om een dopingcontrole te moeten ondergaan. Dat moet je dan altijd checken, ook als je bij wijze van spreken maar een kwartier hebt meegedaan. Dat is ook iets waar we op hameren bij trainers, ploegleiders en ouders. Zijn de sporters met de KNWU op een toernooi aanwezig, dan nemen wij die rol op ons. Kom je niet opdagen bij een controle dan kan dat al tot een (voorwaardelijke) straf leiden. Na afloop van een wedstrijd worden meestal chaperonnes ingezet om de renners te benaderen en te begeleiden richting de controle.’’ Ook kun je als sporter niet elk medicijn of voedingssupplement gebruiken. ‘’Je moet altijd controleren of er stoffen in kunnen zitten, die niet toegestaan zijn. De Dopingautoriteit is heel goed bereikbaar. Via mail, telefoon of Whatsapp en er is ook veel informatie te vinden op hun website. Aan de voorkant geven wij ook informatie aan sporters die in talentgroepen zitten, zij moeten (eventueel online) een module volgen van de Dopingautoriteit waarin alle aspecten van dopingcontroles aan bod komen. Bij toernooien hebben we ook onze eigen bondsarts om nog zaken mee te overleggen. Twijfel je ergens over, check het dan altijd. Ons doel is om schone sport te bedrijven en valsspelers uit de sport te weren, maar we moeten natuurlijk wel voorkomen dat mensen zonder kwade intenties een positieve uitslag achter hun naam krijgen. Soms is medicatie wel toegestaan, maar heb je daarvoor een attest nodig, een schriftelijke verklaring dat je dat middel gebruikt vanwege een aandoening die je hebt. Denk daarbij aan astmamedicatie.’’
"Soms worden er ook bloedcontroles uitgevoerd. Dat kan een eerste keer best spannend zijn"
Goed voorbereid
Een ander doel van de voorlichting is dat sporters weten wat hen te wachten kan staan als ze aan een internationaal toernooi mee doen. Want daar is praktisch altijd dopingcontrole aanwezig. Vaak wordt na afloop van de koers de urine gecontroleerd op de aanwezigheid van verboden of juist maskerende middelen. Van Wijk: ‘’Soms alleen voor de winnaar, soms voor de mensen op het podium en vaak zijn er ook nog renners die door loting worden aangewezen. We begeleiden de sporters altijd bij dat proces en zien er op toe dat de procedures gevolgd worden, al het papierwerk goed ingevuld wordt bijvoorbeeld. Dan is de bondscoach, de teammanager of een verzorger aanwezig bij de intake. Zo is er altijd een ervaren persoon van de KNWU bij voor het geval er onduidelijkheden ontstaan, ter plekke of na afloop.’’ Soms wordt een complete selectie of een deel daarvan al voorafgaande aan een wedstrijd gecontroleerd. ‘’Dat kan de avond voordien of in de ochtend zijn. In het laatste geval komen ze vroeg, zodat de sporters nog niet naar het toilet zijn geweest. Vaak is de urineafname dan zo geregeld. Maar er worden soms ook bloedcontroles uitgevoerd. Dat kan een eerste keer best spannend zijn. Daarom ook lichten we de sporters vooraf altijd voor over wat er gebeuren gaat en waarom dat plaatsvindt. En zijn we ook dan aanwezig om de sporters te begeleiden. Het komt een enkele keer voor dat iemand bij zo’n controle het bewustzijn verliest en dat is heel vervelend. Toch vinden we het als KNWU belangrijk dat die controles wel plaatsvinden. Die gebeuren ook bij andere landen en we staan met z’n allen voor een schone sport. Maar als je goed voorgelicht en voorbereid bent, maakt dat het ondergaan van een controle wel minder onprettig.’’
